Japońskie szkolnictwi cz.2

Japońskie szkolnictwo cz.2

Szkolnictwo podstawowe i średnie

Przedszkola – mają za zadanie zapewnić dzieciom 3-5 letnim odpowiedni rozwój umysłowy i fizyczny przez stworzenie odpowiednich warunków środowiskowych oraz prowadzenia nauki dostosowanej do ich poziomu umysłowego i zdolności. W 80% są to placówki prywatne.

Ministerstwo Oświaty sformułowało 5 głównych celów metodycznych,które powinny być przestrzegane przez nauczycieli i wychowawców w procesie twórczego wychowania dzieci japońskich. Wychowanie to nie tylko jednostronne sugestie norm, ale obraz życia we współczesnym świecie. Zadaniem nauczyciela jest nie uczyć, a żyć z dziećmi; w procesie wychowania wykorzystywać naturalne warunki i sytuacje życia codziennego oraz być wzorem i przykładem społecznego i moralnego wychowania. Wychowanie powinno być nastawione na kształtowanie określonych jakościowo norm, bez których me można wyrosnąć na dobrego,zdyscyplinowanego i pracowitego obywatela Japonii.

Nauczyciel winien dążyć do tego, aby w twórczym procesie nauczania dzieci uświadamiać im obecność i interesy innych członków społeczności ich wzajemne zależności. Ważną formą wychowania jest wychowanie grupowe. Przy tym kryterium efektywności to nie rezultat i jakość pracy poszczególnych dzieci alei całej grupy. Konieczne jest uczestniczenie wszystkich dzieci w obcowaniu i pracy, co pozwala na uświadomienie każdemu z nich jego roli, jaką spełnia w społeczności.

Należy przyuczać dzieci do rozwiązywania trudnych problemów grupy,a także swoich indywidualnych. Uczyć samodzielności i umiejętności pokonywania trudności. Dzieci powinny pojąc, ze zakazy i normy życia w grupie i społeczeństwie, a także ich przestrzeganie to obowiązkowa potrzeba każdego człowieka.

Szkoły podstawowe i niższe średnie – uczęszczanie do szkoły podstawowej i średniej niższej jest w Japonii obowiązkowe i trwa 9 lat (6 + 3) – 6-letnia szkoła podstawowa, 3-letnia szkoła średnia I stopnia. Praktycznie wszystkie dzieci w Japonii są zapisywane tak do szkoły podstawowej jak i szkoły średniej I stopnia. Kształcenie na tym poziomie jest obowiązkowe, tak więc pierwsza selekcja następuje dopiero po przejściu do szkoły średniej II stopnia.

Nauka w szkole podstawowej obejmuje nauczanie przedmiotowe, moralne oraz kształcenie umiejętności intelektualnych i praktycznych. Na przykład w VI klasie szkoły podstawowej dzieci uczą się 6 przedmiotów w ciągu 1015 lekcji(45-minutowych) w roku. Podręczniki zatwierdzane do użytku przez Ministerstwo Oświaty są bezpłatne. W 1993 r. w 24 tys. państwowych szkół podstawowych znalazło się prawie 9 min dzieci (99% grupy wieku).

Uczeń musi zabierać ze sobą do szkoły: tornister, czapkę, tenisówki do chodzenia po szkole, strój gimnastyczny, kąpielówki i inne dodatki określone przez szkołę. Szczególnie ważny jest kolor stroju gimnastycznego i czapki ponieważ dzięki nim wiadomo, z której klasy jest dany uczeń. Każda szkoła określa w regulaminie szkolnym inne kolory czapek i strojów gimnastycznych dla swoich uczniów.

Obowiązuje następująca skala ocen: trzystopniowa w szkołach podstawowych: 1,2,3 – „3” jest ocena najlepszą, pięciostopniowa w szkołach średnic od 1 do 5 – „5” jest oceną najlepszą. Oceny jednak nie mają znaczenia.Wystawia się je tylko dla wiedzy rodziców i nauczycieli. Nie mają również związku z promocją do następnej klasy, gdyż nigdy nie zostawia się ucznia na drugi rok w szkole podstawowej i średniej I stopnia. W szkole podstawowej ocenia się uczniów na podstawie wyników osiągniętych w testach i na klasówkach,które nauczyciel przeprowadza po określonym dziale. Nauczyciel sam decyduje kiedy, z czego i w jakiej formie zrobić sprawdzian. Przeważnie nie zdarzają się odpowiedzi ustne.

W szkole średniej pięć razy w roku przeprowadza się testy z pięciu najważniejszych przedmiotów. Uczniowie ze wszystkich szkół piszą je jednocześnie. Pytania są ustalane przez władze okręgu, a sprawdzają je nauczyciele uczący w danej szkole. System tez obowiązuje w szkołach średnich II stopnia. Oprócz kontynuowania nauki przedmiotów ogólnokształcących rozpoczętych w szkole podstawowej, uczniowie uczą się ochrony zdrowia i przedmiotów przed zawodowych. Nauka języków obcych nie jest obowiązkowa, jednak prawie wszyscy uczniowie uczą się języka angielskiego. Minimalna liczba godzin lekcyjnych w ciągu roku wynosi 1050 (50-minutowe). Również na tym szczeblu szkoły podręczniki są wolne od opłat.

W 1993 r. w niższych klasach państwowej szkoły średniej znalazło się prawie 55% grupy wieku, natomiast w niższych klasach średnich szkół prywatnych było jedynie 5% grupy wieku. W szkole średniej niższego stopnia obowiązuje mundurek. W obrębie jednej szkoły wszyscy noszą takie same mundurki,ale każda szkoła ma swój określony krój mundurków.

Zarówno w szkole podstawowej jak i średniej dzieci żywią się w stołówkach. Od poniedziałku do piątku wszyscy gromadzą się w porze obiadowej i jedzą ten sam posiłek. Zazwyczaj jest to mleko, chleb, dodatki (na przykład sałatka z wodorostów), ale zdarzają się szkoły, gdzie można zjeść ryż i spaghetti. Do przedmiotów nauki w szkole podstawowej należą: język japoński,arytmetyka, przyroda, ogólna wiedza o społeczeństwie, wychowanie fizyczne,muzyka, plastyka, zajęcia praktyczno-techniczne. Angielski zaczyna się od pierwszej klasy szkoły średniej niższego stopnia. Lekcje trwają 50 minut, a przerwy między każdymi zajęciami 5 minut. Uczniowie przychodzą najczęściej na8:30, odbywa się apel poranny i przed 9:00 zaczynają się lekcje. Przedpołudniem są 4 lekcje, około godziny 12:30 jest lunch i od 13:00 zaczyna się pierwsza popołudniowa lekcja. Ostatnia szósta kończy się około 15:00.

Wraz z rozpoczęciem nauki w szkole średniej niższego stopnia po zajęciach, na boiskach, salach gimnastycznych i w salach lekcyjnych odbywają się zajęcia kółek zainteresowań, które trwają mniej więcej do godziny szóstej.W szkołach zawsze jest boisko 200 metrowe, 25 metrowy basen pływacki, a w salach gimnastycznych dwa boiska do koszykówki.

Do największych wydarzeń szkolnych zaliczane są: inauguracja uczniów pierwszych klas, rozgrywki sportowe, olimpiada plastyczna i zakończenie roku szkolnego. Oprócz tego jako zajęcia pozaszkolne organizowane są praktyczne zajęcia z wiedzy o społeczeństwie, krótkie wycieczki oraz kilkudniowe wyjazdy turystyczne.

W szkole podstawowej i średniej niższego stopnia wprowadzono eksperymentalny tok nauczania i za zgodą dyrektora szkoły dziecko może wcześniej zacząć zapoznawać się ze szkołą.

Szkoły średnie wyższe – uczniowie, którzy ukończą szkołę średnią I stopnia, mogą kontynuować naukę w szkole średniej wyższej, określanej jakoszkoła średnia II stopnia. Uczniowie przyjęci zostają do szkoły średniejwyższej po zdaniu egzaminu wstępnego, składającego się z pięciu najważniejszychprzedmiotów. Wyróżnić można 3 rodzaje szkół średnich II stopnia: stacjonarną,okresową, korespondencyjną.

Nauka w stacjonarnej szkole średniej II stopnia trwa 3 lata, w pozostałych nauka jest wydłużona do czterech i więcej lat. Mimo iż nauka w wyższych klasach szkoły średniej nie jest obowiązkowa, to jednak prawie 96% absolwentów niższych klas szkoły średniej uczy się dalej. Na tym szczeblu szkoły obowiązuje czesne.Za podręczniki i inne pomoce naukowe trzeba również płacić.

Okresowe szkoły średnie II stopnia podzielone są na dzienne i wieczorowe. Przeważają jednak szkoły wieczorowe przeznaczone dla uczniów pracujących. W szkolnictwie średnim można wyróżnić szkoły średnie wyższe II stopnia: - tzw. Full-time – pełny program nauczania realizowany jest w ciągu trzech lat, - tzw. Part-time — pełny program nauczania realizowany w ciągu czterech lat. Szkoły średnie pierwszego typu przeznaczone są przede wszystkim dla uczniów, którzy zamierzają podjąć studia wyższe, a szkoły drugiego typu dla uczniów zamierzających po ich ukończeniu podjąć pracę zawodową) w wybranym kierunku. Można wybierać m.in. następujące rodzaje szkół średnich zawodowych:techniczne, handlowe, rolnicze, rybołówstwa, sztuki zdobniczej, sztuk pięknych,matematyczno-przyrodnicze itp.

Wśród japońskich szkół średnich II stopnia istnieją również tak zwane Miscellaneous Schools (czyli szkoły roczne), które dają rozmaite wykształcenie zawodowe, przygotowując do wykonywania określonego zawodu, np.kierowcy, bibliotekarza, krawca, kucharza itp. Stanowią one system uzupełniający kształcenie średnie II stopnia i w zasadzie nie mieszczą się w ramach oficjalnego systemu nauczania. Z reguły rozpoczynają w nich naukę uczniowie, którzy nie zostali przyjęci do innych szkół średnich II stopnia.Oceny, podobnie jak w szkole średniej I stopnia, nie mają większego znaczenia.Na tym poziomie można pozostawić ucznia na drugi rok w tej samej klasie jednak zdarza się to bardzo rzadko.

Po skończeniu szkoły średniej wyższego stopnia uczniowie nie zdają matury. Role matury pełnia egzaminy wstępne na studia.

Szkolnictwo specjalne - celem szkół specjalnych jest pomoc dzieciom fizycznie lub umysłowo upośledzonym w zdobyciu wykształcenia odpowiadającego ich poziomowi. W Japonii wyróżnia się trzy typy szkół specjalnych: szkoły dla ociemniałych, szkoły dla głuchych, szkoły dla dzieci z innymi rodzaju upośledzeń ( szczególnie dla dzieci kalekich nic mogących się samodzielnie poruszać). Każdy rodzaj szkoły specjalnej kształci na poziomie podstawowym i średnim I stopnia. Tylko niektóre z nich prowadzą klasy szkoły średniej II stopnia. Przekazywana w tych szkołach wiedza ma charakter praktycznych umiejętności. Pozwala pokonać umysłową lub fizyczna ułomność i ułatwia życie oraz pracę.